Heljan Draaischijf

Brengt je digitale modelbaan tot leven

Een draaischijf op je modelbaan is een wens van vele modelspoorhobbyisten.
Nu zijn er diverse draaischijven te koop van diverse merken, in verschillende uitvoeringen en allemaal met hun eigen (besturing) systeem.
Heljan is er daar één van.
Dit is weleens waar een model naar Amerikaans voorbeeld, maar kan zonder veel aanpassingen ook prima gebruikt worden op een Europees georiënteerde modelbaan.
Hoewel het een model is dat alleen geschikt is voor 2-rail, kun je hem voor zowel de analoge als de digitaal gestuurde baan gebruiken.
Het ompolen van de rails op de brug is standaard al geregeld en levert dus voor zowel de digitale als de analoge baan geen probleem op.

De draaibrug bevat geen inzet stukken voor de aansluiting op de brug, waardoor het oprijden dus op elke gewenste plek aangebracht kan worden. De besturing van de draaischijf is inbegrepen en gaat volledig elektronisch.
Doordat dit volledig elektronisch gestuurd wordt, heb je ook de mogelijkheid om de draaibrug op elke gewenste plaats te laten stoppen. Deze posities worden vastgelegd in het geheugen van de besturing. Er kunnen maximaal 48 posities worden vastgelegd, wat meer dan voldoende is in normale omstandigheden.
Er zijn voor deze besturing twee varianten in omloop. De eerste versie was nog niet toegespitst op digitaal gebruik, waarbij de schijf niet vanuit een programma is aan te sturen. De nieuwere variant heeft deze mogelijkheden wel en kenmerkt zich door een 2 cijferig display op de controller. De foto's tonen hier de oudere variant, zowel gemonteerd als open.

Aangezien het de bedoeling was dat de draaischijf vanaf een bedieningspaneel moest kunnen worden bediend, is er een oplossing bedacht.
Hiervoor is een uitbreiding gemaakt voor de besturing.
De hier beschreven uitbreiding heeft echter alleen betrekking op de oudere besturing die nog niet volledig is uitgerust voor digitale aansturen. Verder is de draaischijf aangepast, of liever gezegd, heeft wat extra functies gekregen. Deze is nu voorzien van oprij-seinen, draaibrug en bedieningshuis verlichting.
Omdat de draaischijf ingezet gaat worden in een digitale baan, is voor de aansturing van de verlichting en seinen een aangepaste FX2 decoder gebruikt. Daarnaast zorgt de besturing er voor, dat de seinen direct en met een vertragingstijd de draaibrug worden aangestuurd.
De origine bediening is hierbij volledig intact gebleven, dit om eventuele calibratie en het vastleggen van de stop-plaatsen voor de brug ook buiten de aanvullende besturing mogelijk te maken.

Aanpassen van de draaibrug.
Als je meer wilt weten hoe de draaibrug is aangepast kun je het artikel "de draaischijf" nalezen op de site van kelderspoor.nl.

De aanvullende besturing.
Voor de aanvullende besturing wordt er een extra 6 polige connector aangebracht op de bestaande print van Heljan.
Twee van deze aansluitingen worden verbonden met de drukknoppen voor links en rechtsom draaien, twee met de stuuruitgangen voor de LED's "Power" en "Position" één aan de +5V en één aan GND van de bestaande print.

Deze aansluitingen worden gebruikt voor de "hulp" aansturing voor de draaischijf.
Op het bedieningspaneel zijn twee drukknoppen aangebracht voor het draaien van de schijf. Daarnaast zijn er twee LED's aangebracht voor de "Power" en "Position" indicatie. Ook wordt er een schakelaar voor de extra verlichtingsfuncties aangebracht. Om ook het seinbeeld van het oprijsein weer te geven worden er ook een rode en een witte LED aangebracht. Zowel de signalen uit de zelf aangebrachte 6 polige connector op de Heljan print als de verbindingen naar de drukknoppen en LED's op het bedieningspaneel worden aangesloten op de hulpbesturingsprint.
De hulpbesturingprint regelt de aansturing van de Heljanprint, oprijsein, en draaibrug verlichting.
Indien er op één van de knoppen "linksom""of "rechtsom" wordt gedrukt, stuurt de print eerst het oprijsein aan zodat alleen de het rode seinbeeld wordt getoont.
Vervolgens wordt na ca 4 seconden naar de Heljanprint een links of rechtsom signaal gegeven, afhankeleijk van welke drukkop is ingedrukt.
Indien de drukknop nog steeds wordt ingedrukt draait de brug door. Pas na het loslaten van de drukknop zal de draaibrug stoppen bij de eerst volgende positie.
Na het stoppen van de draaibrug zal na ca 3 seconden het oprijsein weer "vrij" tonen.

Het in en uitschakelen van de draaibrug verlichting kan op elk willekeurig moment met de schakelaar op het bedieninspaneel.
Het aansturen van het oprijsein en draaibrug verlichting vindt in dit geval plaats via de SWU (X-press switch unit) van Etecmo. Hierbij kan de decoder onder de draaibrug met een adres tussen 1 en 104 geprogrammeerd worden.
Het programmeren van het adres gaat eenvoudig door de draaibrug op de programmeeruitgang van de centrale aan te sluiten.
Door de aangepaste software in de decoder, kunnen de uitgangen geschakeld worden als zijnde een acc. decoder, echter met 2 uitgangen.
CV1 van de decoder is geprogrammeerd op acc. decoder adres 15 (dus niet het uitgangs-adres).
Hierdoor kan met uitgangs-adres 57 het sein en met 58 de verlichting worden geschakeld.
Dit zijn de 1e twee uitgangs-adressen die dan beschikbaar zijn.
Het was echter de bedoeling dat deze aangestuurd moesten worden met uitgangs-adres 59 voor het sein en 60 voor de verlichting, dus eigenlijk de volgende twee uitgangs-adressen.
Om dit mogelijk te maken, moet de volgende twee uitgangs-adressen worden geprogrameerd in de aangepaste decoder.
Dit wordt bereikt door in CV34 de waarde 28 te rogrammeren.
Via de SWU kun je nu met de schakelaar op het bedieningspaneel uitgangs-adres 60 (het licht) aansturen en de hulpbesturingsprint stuurt het contact voor uitgangs-adres 59 (het sein) op de SWU.